Klokkenluider gezocht

Zegt de naam Edward Snowden je nog iets? Hij was de man die in 2013 een bommetje dropte in de diplomatieke wereld door onthullingen te doen over de NSA werkwijze en diens hoogst twijfelachtige spionnagepraktijken. Oliver Stone maakte er nadien zelfs een spannende film over.

Die Snowden dus was een klokkenluider. Een whistle blower in het Engels. Iemand die praktijken naar voren bracht die volgens hem niet door de beugel konden. Iemand die zijn nek uitstak, met risico van zijn eigen leven. De man leeft vandaag nog steeds op een geheim adres, ergens in Rusland, want de Amerikaanse overheid kan hem wel levend villen, denk ik.

Wat heeft dit nu allemaal in godsnaam te maken met mijn nieuwsbrief rond voedselveiligheid?

Wel, beste lezer, geleidelijk aan zien we, vooral gelanceerd in BRC normen, eisen opduiken omtrent integriteit en food safety culture. In BRC Food versie 9 bijvoorbeeld is de expliciete eis opgenomen dat er een “whistle blower procedure” wordt geïnstalleerd in het bedrijf.

Wat is de bedoeling?

Bedrijven moeten vandaag meer dan ooit werken aan integriteit. Hoe integer kom je als bedrijf over in de maatschappij. Welke normen draag je uit? Hoe vertaalt zich dit in het bedrijf? In een sector waar de winstmarges enorm laag liggen, zou de neiging kunnen ontstaan om deals te sluiten die net op het randje zijn. Of om werknemers zaken te vragen die niet stroken met de gangbare eisen rond wettelijkheid, voedselveiligheid, etc.

Een voorbeeldje?

Stel: een bedrijf heeft net een belangrijke klant verloren. Net op dat moment biedt zich een nieuwe leverancier aan die gevestigd is in China. De prijs is fabuleus gunstig, alleen… krijg je geen info over de exacte productieplaats. Nochtans is het een basisonderdeel van je aankoopprocedure om steeds de productieplaats te kennen. Ga je daarmee akkoord?

Een ander voorbeeld: omwille van een technisch mankement kunnen producten de metaaldetector niet passeren. Om de klant toch zijn levering te laten krijgen (want niet leveren betekent boete), worden de goederen zonder metaaldetectie de deur uit gestuurd. Mét medeweten van senior managers, maar tégen de vastgelegde HACCP regels én eisenpakket van de klant. Mensen intern vinden dat dit niet kan, maar ja, wie gaat in tegen een beslissing van de baas?

In beide voorbeelden zijn er mensen die dit willen aankaarten, maar misschien niet durven. Wel, met een klokkenluiderprocedure moet dit mogelijk gemaakt worden. Er moet een vertrouwenspersoon aangeduid worden, waarbij mensen openlijk hun grieven moeten kunnen formuleren. De klokkenluider moet op voorhand wel weten dat zijn melding geanonimiseerd wordt, en niet tegen hem/haar zal gebruikt worden. Tja, anders gaan er weinig mensen naar voren stappen, dat is nogal logisch.

Onafhankelijkheid staat centraal

Maar wat als iedereen intern betrokken partij is? Wat als een operator het gedrag van de vertrouwenspersoon zélf niet ok vindt? Bij wie moet hij dan gaan? In dat geval kan je een externe, onafhankelijke vertrouwenspersoon aanduiden. Deze heeft het voordeel dat hij zonder schroom de meldingen op tafel kan gooien bij de directie.

Welnu, ik kan deze vertrouwenspersoon voor jouw bedrijf zijn. Via email en telefoon kunnen mensen mij zaken doorspelen die zij nodig achten (in het kader van integriteit, kwaliteit en voedselveiligheid of andere). Ik verbind mij ertoe om de aangereikte info onafhankelijk te behandelen, te evalueren, en om dit te rapporteren intern, zonder de naam van de klokkenluider te vermelden. Alle gegevens worden met de nodige confidentialiteit behandeld, en neen, ik ga niet Snowden-gewijs jouw verhaal in de openbaarheid brengen.

Durft jouw bedrijf de uitdaging aan?

Je kan me ook alles vragen rond dit nieuwe aspect van klokkenluider, zonder mij als vertrouwenspersoon aan te duiden! Feel free om me een vraag te stellen.

(met daarin de verplichting van een klokkenluider procedure)