Noot: onderstaand artikel dateert uit 2014. Ondertussen schrijven we in 2025 een compleet tegenovergesteld verhaal. Prijzen in de winkel rijzen de pan uit. Consumenten hebben het moeilijk om nog te onderscheiden wat de link is tussen de prijs en de kwaliteit van een voedingsproduct. Toch laat ik het artikel online staan, omdat het des te interessant is om te zien hoe we de slinger op een dikke 10 jaar volledig de andere kant is op gegaan.
Veel leesplezier…
Goedkopere huismerken: goed voor de portemonnee?
Volgens recente berichten, zoals dat van De Standaard, blijven voedselprijzen dalen, met een verwachte prijsverlaging van 5% in de komende jaren. Vooral huismerken (private labels) winnen aan populariteit. Goed nieuws voor de consument, zou je denken.
Maar klopt dat plaatje wel?
Hoe werkt het spel met de prijzen écht?
Private labels zijn producten die door de supermarktketens zelf beheerd worden. De Carrefour, Delhaize of Aldi van deze wereld bepalen exact:
-
de receptuur
-
de verpakking
-
de grondstoffenleveranciers
-
en vooral: de prijs
Sommige retailers gaan zelfs zó ver dat ze voorschrijven bij welke leverancier een producent zijn ingrediënten moet inkopen. Transparantie? Ja. Maar ook volledige controle.
Jaar na jaar goedkoper: kan dat wel?
Retailers voeren ieder jaar de druk op: de kostprijs moet dalen. Ondertussen:
-
stijgen de loonkosten
-
worden extra certificeringen vereist (zoals BRC, IFS, GlobalG.A.P.)
-
zijn onaangekondigde audits gangbaar
-
moeten nieuwe producten snel, goedkoop én duurzaam gelanceerd worden
-
komt er druk bij rond duurzaamheid, traceerbaarheid, verpakkingsbeleid
-
stijgen de wereldwijde grondstofprijzen
Kortom: de producent, zijn toeleveranciers en uiteindelijk ook de boer krijgen steeds meer eisen opgelegd, voor steeds minder marge.
En toch verwacht men nóg goedkopere producten in de winkelrekken? Dat rekensommetje klopt niet.
Wie betaalt de prijs?
Als de verkoopprijs daalt, maar de kosten stijgen, moet er ergens een concessie gebeuren. Minder personeel? Goedkopere grondstoffen? Minder controles?
In het slechtste geval: fraude.
Denk aan Horse-gate, het paardenvleesschandaal uit 2013 dat de hele sector in opschudding bracht. Of andere voedselincidenten waarvan we het bestaan misschien niet eens kennen.
Is er een uitweg?
Een recente ondertekening van een fair trade-convenant tussen Albert Heijn en enkele landbouworganisaties is een eerste stap. Maar de vraag blijft: waar zijn de schakels tussen boer en retailer in dit verhaal?
Het zijn niet alleen de boeren die onder druk staan. Ook de voedingsproducent, de logistieke partners en zelfs de controleorganen voelen diezelfde klem.
Beste retailer, beste consument…
Denk na voor je op een prijssticker afgaat.
We hebben het hier niet over een schroevendraaier of een sok. We spreken over voeding: ons dagelijks brood, onze gezondheid, onze veiligheid.
Een kant-en-klare maaltijd voor €3 per kilo?
Dat kan niet kloppen. En als het toch zo is, moet iemand daarvoor de prijs betalen — en dat is zelden de retailer zelf.
