Human capital vs human resources

Algemene oproep: laat ons de naam van de personeelsdienst, “den HR” omdopen tot “human capital dienst”.

Wat denk je?

What’s in a name? Bwa, ik weet het nog zo niet. Er is wel degelijk een wezenlijk verschil met “human resources”.

Een resource is een bron. Volgens Google ook wel een hulpbron, toevlucht of redmiddel. Iets wat je gebruikt, in nood, en na gebruik weggooit. Dat doe je toch niet met mensen? En al zeker niet met de mensen die je bedrijf vormen?! Want wat is dat, een “bedrijf”? Da’s eigenlijk niet meer dan een afspraak tussen een aantal interne mensen (de aandeelhouders) en de buitenwereld (de overheid, de klanten, de leveranciers). Via een paar woorden en zinnen wordt iets virtueels gecreëerd. Iets wat niet tastbaar is.

Ja maar, het gebouw dan? Een bedrijf kan je perfect verhuizen.

Een merk misschien? Een paar letters op een verpakking, meer is het niet. Je kan een merk stopzetten, maar het bedrijf blijft bestaan.

Een groep mensen misschien? Aha, dat begint er al op te lijken! Een bedrijf is in wezen een verzameling individuen die op bepaald moment beslissen om te gaan samenwerken omdat ze een gemeenschappelijk doel voor ogen hebben. Vervang die groep door allemaal andere individuen, en je krijgt een ander bedrijf. “Nieuwe bazen, nieuwe wetten”. Of zoiets.

(Vergeef me voor de filosofische benadering, maar ik heb er de boekentrilogie van Yuval Harari (Sapiens – Homo Deus – 21 lessen voor de 21^e eeuw) op zitten, en daar was ik redelijk ondersteboven van.)

“Capital” is dus iets helemaal anders dan een bron die je opgebruikt. Capital is kapitaal, vermogen. Zonder kapitaal kan je niks kopen. Je hebt kapitaal nodig om dingen te kunnen maken, net zoals je een machine nodig hebt om dat voorwerp te creëren. Alleen hebben wij, mensen, als voordeel op machines, een brein, en kunnen dus onze creativiteit aanwenden om dat ene ding te maken. En ja, artificial intelligence is de toekomst. Het zal de taakinhoud van ieder van ons duchtig door elkaar gooien. Maar met AI alleen zal je nog niet direct een heel bedrijf runnen. Er zijn doemdenkers die nachtmerries krijgen bij de gedachte dat een machine ooit zo intelligent zal zijn om zelf een bedrijf, met alle facetten eraan gelinkt, over te nemen en naar zijn hand te zetten, maar daar zitten we volgens mij wel nog héél ver van af.

Kapitaal is kostbaar. Dat wil zeggen dat het gekoesterd moet worden. Dat er werk moet in gestoken worden. Mensen aan hun lot overlaten en dan hopen dat ze het allemaal zelf wel zullen uitvissen is utopisch. Je zet toch ook je geld niet zomaar op de bank, om er vervolgens 10 jaar niet naar om te kijken, maar wel stilletjes te hopen dat je winst maakt?

Menselijk kapitaal dus. Want mensen maken je bedrijf, en dicteren direct de cultuur die er heerst. Mensen waken over de kwaliteit van het product en de dienst die geleverd wordt. Mensen zijn het die een afwijking signaleren, die een collega briefen over abnormaliteiten in productie, die analyseresultaten interpreteren.

Zorg dus voor je mensen. Zorg er voor dat zij hun nek durven uitsteken. Zorg ervoor dat zij een positieve, kwaliteitsvolle cultuur creëren.

Wat met die rotte appel?

En zij die niet willen luisteren? Wat met zij die hardleers zijn?

In elke groep zitten er sterkere en zwakkere elementen. Kunst is om de zwakste te proberen bijschaven. Ik zeg wel “bijschaven”, want met echte die-hard ambetanterikken geraak je nergens. De rotte appels gooi je eruit. Ja maar, als ik die eruit wip vinden we nauwelijks ander personeel. Besef dat een rotte appel jarenlang in dienst houden je op de lange termijn meer kost dan de korte pijn. Die zorgt voor een slechte sfeer, hitst anderen op, en, worst of all, maakt dat andere, goede werknemers, het voor bekeken houden en spontaan vertrekken.

Een sterke bedrijfscultuur leidt automatisch tot een betere kwaliteit van je product en dienst. De EU heeft recent gesteld dat voedselveiligheidscultuur, of food safety culture, als verplichte eis zal opgenomen worden in wettelijke bepalingen voor bedrijven uit de voedselketen. Een nobel initiatief, en achter de filosofie erachter sta ik 100%, maar hoe je een cultuur, zijnde het samenspel van een groep mensen, in wetgeving gaat gieten is mij op vandaag een raadsel. Misschien zie ik het te eng? I don’t know. Ik ben alvast benieuwd naar wat de EU er verder van gaat maken.

Hulp nodig bij het opzetten van een kwaliteits- en voedselveiligheidscultuur in jouw bedrijf, met praktische tips en tricks?

Kom op met die food safety culture tips!

Naar de opleiding Food Safety Culture voor leidinggevenden: hoe maken we onze mensen op de vloer warm voor het kwaliteitsverhaal?

Alexander Platteeuw

PS:: Lees hier een eerder artikel over food safety culture